CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE İZİN DAVASINDA SAĞLIK RAPOR VEREN HASTANELER
Cinsiyet değişikliği raporu veren hastaneler hangileridir sorusuna verilecek yanıt, Mahkemece cinsiyet değişikliğine izin verilmesi için başvuran davacı trans bireyin bulunduğu ildeki tam teşekküllü eğitim ve araştırma hastaneleridir şeklinde olacaktır.
Türk Medeni Kanunu m. 40 uyarınca açılacak cinsiyet değişikliğine izin davasının şartlarından biri, davacının psikolojik olarak transeksüel yapıda olmasıdır. Bunun ispatı için tam teşekküllü bir bir eğitim ve araştırma hastanesinden psikiyatri raporu alınması gerekmektedir.
Ancak, bazı trans bireyler dava açmadan önce hastaneye başvurmaktadır. Hastaneler uygulamada çok ileri tarihlere gün vermekte, ilgili raporlar geç alınmaktadır. Bu rapor temininden sonra dava açıldığında dahi, bazı Mahkemeler bu raporu teyit eden bir rapor için de hastaneye sevk müzekkeresi hazırlamaktadırlar. Bunun için en pratik olanı, uzman bir hukukçu tarafından iyi gerekçelendirilmiş bir dava dilekçesiyle davanın açılması sonrasında, mahkemeden müzekkere yazılarak, tam teşekküllü devlet hastanesine sevkin gerçekleşmesidir. Çünkü hastaneler, mahkeme müzekeresi ile gelen transi bireylere çok uzun tarih vermemektedirler. Ancak bireysel randevu alındığında, çok ileri tarihler verilebilmektedir.
Mahkemeler, psikiyatri servisiyle birlikte, endokronoloji bölümüne de sevk gerçekleştirmektedir. Burada trans bireyin testesteron ve östrojen seviyeleri ölçülmektedir. Kadından erkeğe geçiş sürecindeki trans bireyler için testesteron seviyesinin yüksek olması, erkekten kadına geçiş sürecindeki trans bireyler için ise östrojen seviyesinin yüksek olmasına dikkat edilmektedir.
Ancak ülkemizde her hastane doğal olarak aynı yetkinlikte değildir. Büyük şehirlerimizin bazı tam teşekküllü devlet hastaneleri, transeksüel yapıda bireylerin sağlık konularında uzmanlaşmış durumdadır. Ancak birçok taşra ilimizdeki hastanelerin bu konuda aynı yetkinlikte olmaması ve sağlık raporlarının maddi vakıaya uygun düzenlenmemesinin dava sürecindeki trans bireylerin hak kayıplarına neden olduğu da gözlemlenmektedir. Bu süreci daha iyi işleyebilmesi için, eğer imkan dahilindeyse, konusunda en yetkin hastanelerin olduğu şehire geçici olarak ikamet alınması (ki dava bu şehirde açılabilsin) ve en azından sağlık raporlarının uzman bir hastaneden temini oldukça önemli bir husustur.
Cinsiyet değişikliği, trans bireylerin hayatında bir defaya mahsus olan, en önemli olgudur. Bu nedenle, hukuki sürecin konuda uzman profesyonel avukat eşliğinde takibinde hukuki yarar bulunmaktadır.