CİNSİYET DEĞİŞTİRME AMELİYATI İÇİN HUKUKİ SÜREÇ
Cinsiyet değiştirme ameliyatı nasıl olunur sorusuna verilecek tıbbi yanıt haricinde, meselenin hukuki boyutuna baktığımızda, yasanın bu operasyonu bir mahkeme iznine bağladığı görülmektedir.
Bu izin, Türk Medeni Kanunu’nun 40. maddesi uyarınca açılacak olan cinsiyet değişikliğine izin davası neticesinde alınabilmektedir. Cinsiyet değiştirme ameliyatı konusunda uzman olan tam teşekküllü hastaneler, daima Mahkeme iznini aramakta, bu izin olmaksızın ameliyat yapmamaktadırlar.
Yasal düzenlemeye rağmen, mahkeme kararı olmaksızın kaçak olarak ameliyatların yapıldığı da bilinmektedir. Hipokrat yeminini çiğneyen ve meslek ahlakını hiçe sayan kişilerce gerçekleştirilen bu ameliyatlar, gerekli hastane koşullarında yapılmadığından trans bireylerin hayatlarını ciddi riske atmaktadır. Keza kaçak yapılan ameliyatlarda oldukça fahiş miktarlarda para talep edildiği de bilinmektedir.
Hukuki açıdan ise, kaçak yoldan ameliyat olan bir trans birey, ameliyat sonrası ciddi sorunlar yaşamaktadır. Zira Mahkemece verilen izne bağlı olarak yasal şekilde ameliyat olunması ardından, bu durumu belgeleyerek, nüfusta cinsiyet ve isim değişikliği davası açılmaktadır. Açılan davada, mahkeme usulüne uygun Mahkeme izni ve ameliyat raporunu kararına dayanak almaktadır.
Kaçak ameliyat yaparak cinsiyet değiştiren trans bireyler de, nüfusta cinsiyet hanesinin ve isminin değiştirilmesini arzu etmektedirler ve bu yönde dava açmaktadırlar. Lakin birçok durumda, Mahkemece önceden verilen bir iznin bulunmadığı nedeniyle davaların reddedildiği, yıllarca istinaf ve temyiz mahkemelerinde netice almaya çalışıldığı görülebilmektedir. Mahkemelerin bu şekilde hareket etmelerindeki maksat, kaçak ameliyatı meşrulaştırmamaktır. Ancak bu şekilde kaçak operasyon geçirmiş bir trans birey, mahkemede cinsiyet ve isim hanesini değiştirmediğinde ciddi ayrımcılığa maruz kalmaktadır. Bir güvenlik çevirmesinde kolluk kuvvetleri nüfustakinden çok farklı bir görünüme ulaşmış trans bireye çok sorun çıkartabilmektedir. Bir sınava girerken, resmi dairede bir işlem yaparken çok sorunlar yaşanabilmektedir. Mahkemelerin kaçak ameliyat durumlarında gösterdiği “tanımama” durumu, gündelik hayatı zorlaştırmaktadır.
Bu nedenle, trans bireylerin hiçbir durumda kaçak ameliyatı tercih etmemeleri, usulüne uygun şekilde cinsiyet değişikliğine izin davası açarak Mahkeme izni almaları, bu izni ibraz ederek cinsiyet değişikliği ameliyatı konusunda uzman hastanelerde bu ameliyatı olmaları ve akabinde yasaya uygun şekilde nüfusta cinsiyet ve isim değişikliği davalarını açmalarında hukuki yarar bulunduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.